Türkiye’de eğitim sektöründe yabancı uyruklu öğretmen istihdamı, özellikle uluslararası eğitim kurumlarının ve yabancı dil eğitiminin artan önemiyle birlikte yaygınlaşmaktadır. Ancak, bu alanda yabancı öğretmen çalıştırmak isteyen kurumların ve Türkiye’de öğretmenlik yapmak isteyen yabancıların uyması gereken özel şartlar ve prosedürler bulunur. Bu makale, 2025 yılına ait güncel mevzuat ışığında, yabancı öğretmen istihdamının inceliklerini hem eğitim kurumları hem de potansiyel yabancı öğretmenler için detaylandırıyor.
Türkiye’de Yabancı Uyruklu Öğretmenlerin Çalışabileceği Kurumlar
Türkiye’de yabancı uyruklu öğretmenler, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ve Yükseköğretim Kurulu (YÖK) düzenlemeleri kapsamında çeşitli eğitim kurumlarında görev alabilirler:
- Özel Okullar ve Kolejler: Özellikle yabancı dille eğitim veren veya uluslararası müfredat uygulayan özel ilköğretim, ortaöğretim kurumları ve kolejler.
- Uluslararası Okullar: Diplomatik misyonlara bağlı veya uluslararası akreditasyonla çalışan okullar.
- Dil Kursları: Yabancı dil eğitimi veren özel dil kursları.
- Üniversiteler: Yabancı uyruklu akademisyen ve okutmanlar, YÖK ve üniversitelerin kendi düzenlemeleri çerçevesinde üniversitelerde ders verebilirler. Bu başlık altında, sözleşmeli personel olarak görev alacak okutman ve öğretim görevlileri de yer alır.
Yabancı Öğretmen Çalıştırma Şartları
Yabancı uyruklu bir öğretmeni istihdam etmek isteyen kurumların ve öğretmenin kendisinin belirli yasal şartları sağlaması gerekir:
- Üniversite Diploması ve Öğretmenlik Sertifikası/Pedagojik Formasyon: Yabancı öğretmenin üniversite diploması ve/veya ilgili alanda öğretmenlik yapma yetkisini gösteren bir sertifikaya (pedagojik formasyon gibi) sahip olması zorunludur. Bu belgelerin denkliği, MEB veya YÖK tarafından onaylanmış olmalıdır. Özellikle yabancı dil öğretmenleri için, kendi ana dillerini anadil düzeyinde bildiklerini gösteren belgeler de önemli olabilir.
- Adli Sicil Kaydı ve Sağlık Raporu: Yabancının temiz bir adli sicil kaydına sahip olması ve Türkiye’de çalışma için gerekli sağlık koşullarını karşıladığını gösteren onaylı bir sağlık raporu sunması beklenir.
- Geçerli İkamet İzni: Çalışma izni başvurusu yapılırken veya öncesinde yabancının Türkiye’de yasal ikamet iznine sahip olması gerekmektedir.
- İşverenin Çalışma İzni Başvurusu Yapması: Yabancı öğretmeni istihdam edecek kurum, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na (ÇSGB) yabancı adına çalışma izni başvurusunda bulunmalıdır. Bu süreç, genel yabancı çalışma izni prosedürlerine tabidir.
- En Az 5 Türk Sigortalı Çalışanın Olması Şartı (İstisnalar Hariç): Yabancı bir öğretmen istihdam etmek isteyen kurumlar için, genellikle her bir yabancıya karşılık en az 5 Türk vatandaşı sigortalı çalıştırılması şartı aranır. Ancak, Milli Eğitim Bakanlığı’nın belirlediği özel okullar ve bazı uluslararası eğitim kurumları için bu şartta istisnalar veya farklı uygulamalar mevcut olabilir. Özellikle yabancı dil eğitiminde anadili öğreten öğretmenler için daha esnek yaklaşımlar görülebilir.
Çalışma İzni Başvuru Süreci
Yabancı öğretmenler için çalışma izni başvurusu, diğer sektörlerde olduğu gibi ÇSGB üzerinden ilerler, ancak MEB’in de sürece dahil olduğu özel aşamaları bulunur:
- e-izin Sistemi Üzerinden Başvuru: Başvuru, genellikle işveren tarafından ÇSGB’nin e-izin sistemi üzerinden online olarak başlatılır.
- Belgelerin Sisteme Yüklenmesi: Yabancının pasaportu, diploması, öğretmenlik sertifikası/formasyon belgesi, adli sicil kaydı, sağlık raporu, iş sözleşmesi, kurumun faaliyet belgesi ve MEB/YÖK onaylı denklik belgeleri gibi tüm evraklar sisteme eksiksiz yüklenir.
- Değerlendirme Süreci: ÇSGB, başvuruyu hem genel işgücü piyasası kriterleri hem de eğitim sektörüne özgü şartlar açısından değerlendirir.
- MEB Onayı ve Denklik Süreçleri: Özellikle özel okullar ve dil kurslarında görev alacak yabancı öğretmenler için, Milli Eğitim Bakanlığı’nın onayı kritik öneme sahiptir. Yabancı öğretmenin diplomasının ve pedagojik formasyonunun MEB veya YÖK tarafından denkliği, çalışma izni sürecinin temelini oluşturur. Yabancı dil öğretmenlerinde, öğretilecek dilin anadili olduğu ve yeterli dilbilgisine sahip olduğu da değerlendirme kriterleri arasında yer alabilir.
2024 ve 2025 Yıllarına Ait Güncel Yabancı Öğretmen İstihdam İstatistikleri
Türkiye, uluslararası öğrenci hareketliliğinin artması ve yabancı dil eğitimine olan talebin yükselişiyle yabancı öğretmen istihdamında önemli bir artış yaşamaktadır. 2024 yılı itibarıyla, özel okullar ve dil kurslarında yabancı öğretmen sayısında istikrarlı bir yükseliş gözlemlenmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verileri, özellikle İngilizce, Almanca, Fransızca gibi yaygın dillerin yanı sıra, Çince, Rusça ve İspanyolca gibi dillerde de yabancı öğretmen ihtiyacının arttığını göstermektedir. 2025 yılında da bu ihtiyacın devam edeceği ve yabancı öğretmen istihdamının eğitim sektöründeki yerini koruyacağı tahmin edilmektedir.
ATA Kurumsal Olarak Sunduğumuz Hizmetler: Belge Kontrolü, Başvuru Süreci ve Danışmanlık
Yabancı uyruklu öğretmen çalıştırma süreçleri, eğitim mevzuatı ile yabancı işgücü mevzuatının iç içe geçtiği, detaylı ve hassas bir alandır. ATA Kurumsal olarak, bu alanda faaliyet gösteren eğitim kurumlarına ve Türkiye’de öğretmenlik yapmak isteyen yabancılara kapsamlı profesyonel destek sunmaktayız:
- Ön Değerlendirme ve Danışmanlık: Kurumların ve yabancı öğretmen adaylarının yasal şartları ne ölçüde karşıladığının tespiti, uygun başvuru stratejisinin belirlenmesi.
- Belge Kontrolü ve Denkik Süreçleri Desteği: Üniversite diploması ve öğretmenlik sertifikalarının MEB/YÖK denklik süreçleri için doğru belge hazırlığı ve takip danışmanlığı.
- Çalışma İzni Başvuru Yönetimi: e-izin sistemi üzerinden başvurunun eksiksiz hazırlanması, gerekli tüm belgelerin sisteme yüklenmesi ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nezdinde sürecin titizlikle takibi.
- Mevzuat Güncelleme ve Risk Yönetimi: Eğitim ve yabancı işgücü mevzuatındaki güncel değişiklikler hakkında bilgi aktarımı ve olası hukuki risklerin minimize edilmesi.
- İkamet İzni Entegrasyonu: Çalışma izni onaylandıktan sonra yabancı öğretmenin ikamet izni süreçlerinin yönetimi.
ATA Kurumsal, yabancı öğretmen istihdam süreçlerinizde yasalara tam uyum sağlayarak, hem eğitim kurumlarının operasyonel yükünü hafifletir hem de yabancı öğretmenlerin Türkiye’deki kariyerlerine sorunsuz bir başlangıç yapmalarını sağlar.
Özel okul, kolej, dil kursu veya uluslararası eğitim kurumu olarak yabancı uyruklu öğretmen istihdam etmek mi istiyorsunuz? Ya da Türkiye’de öğretmenlik kariyeri hedefleyen bir yabancı mısınız?
Bu özel süreçte profesyonel rehberlik ve başvuru desteği almak için hemen ATA Kurumsal ile iletişime geçin.
Milli Eğitim Temel Kanunu ile Türkiye’deki özel ve resmi tüm okullar Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlanmış ve kurumlar arasında bir bütünlük sağlanmıştır. Türkiye’de Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı çalışacak yabancı uyruklu öğretmenler; 4817 sayılı ‘’Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun Hükümleri’’ doğrultusunda mesleğe başlama süreçlerini gerçekleştirirler. Bu kanun hükmüne göre;
Yabancı uyruklu öğretmenler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilen çalışma izni olmadan hiçbir eğitim kurumunda çalışamaz.
Yabancı uyruklu öğretmenlerin Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olarak sözleşmeli çalışması hakkındaki esaslar 02.11.1985 tarihli Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Bakanlar Kurulunun aldığı bu karara göre;
Yabancı dilde eğitim veren okullarda görevlendirilecek yabancı uyruklu öğretmenlerin sayısı 400 ile sınırlandırılmış olup sözleşme süreleri ilk olarak 2 yıllık süreyi kapsamaktadır. İki yılın sonunda ise sözleşme süreleri 1 yıllık zaman dilimlerinde uzatılır ve en fazla 5 yıllık dönemi kapsar.
Yabancı Uyruklu Öğretmenlerin Maaşları Nasıl Belirleniyor?
Yabancı uyruklu öğretmen ücretlerine tavan sınırlandırılması getirilmiştir ve 20 yıllık kıdemi bulunan, en üst derecedeki kademeden aylık alan bir öğretmenin aylık maaşının brüt toplamının dört katını geçmemesi esas alınmıştır.
Yabancı uyruklu öğretmenlerin nitelikleri ve seçimlerine dair yönetmelik ise 07.02.1986 tarihli Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Bu yönetmeliğe göre;
- Yabancı uyruklu öğretmenlerin 45 yaşını aşmamış olması,
- En az 4 yıllık yükseköğretim mezunu olması,
- Alanında en az 2 yıllık tecrübesi bulunması gibi şartlar aranmaktadır.
Aynı yönetmeliğin 38. Maddesinde “Uluslararası seviyede sanat ve spor alanında başarıları bulunan yabancı uyruklu öğretmenlerde ise öğrenim şartı aranmaz” ibaresi bulunmaktadır.
Yabancı Uyruklu Öğretmenlerin Türkiye’de Çalışma Kriterleri
Yabancı uyruklu öğretmenlerin Türkiye’de çalışabilmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenen değerlendirme kriterleri bulunuyor. Bu kriterlere göre;
- Yabancı uyruklu öğretmen çalıştırmak isteyen eğitim kurumunda en az 5 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının istihdam ettirilmesi zorunludur.
- Aynı eğitim kurumunda birden fazla yabancı uyruklu öğretmen çalıştırılması halinde her yabancı uyruklu çalışan öğretmen için ayrı ayrı beş (5) T.C vatandaşının istihdam ettirilmesi gerekiyor.
- Yabancı öğretmen çalıştırma kriterlerine göre işletmenin ödenmiş sermayesinin en az 100.000 TL olması veya brüt satışının en az 800.000 TL olması gerekiyor.
- Yabancı uyruklu öğretmene ödenecek ücretin ise asgari ücretin en az 3 katı olması gerekir.
Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Azınlık Okullarında Çalışması Hakkında Yönetmelik
Türkiye’de büyükelçilik ve konsolosluklar bünyesinde faaliyetlerini gösteren okullarda yabancı uyruklu öğretmen çalıştırılması ise; ‘’Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun uygulanması yönetmeliğinin 54. Maddesinde belirtilmiştir. Bu kanun maddesine göre;
Yabancı uyruklu öğretmenler, başvurularını Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla yaparlar. Bu başvuru sonrasında İçişleri Bakanlığı tarafından düzenlenen çalışma amaçlı ikamet tezkeresi ile öğretmenlik mesleğini icra edebilirler. Bu şekildeki başvurularda ayrıca bir çalışma izin belgesine gerek kalmaz.
Yabancı uyruklu öğretmenlerin bir diğer çalışma alanı ise azınlık okulları oluyor. Farklı dil ve dinlere sahip Türk vatandaşlarının eğitim gördüğü azınlık okullarında yabancı öğretmenlerin çalıştırılması tamamen karşılıklılık ilkesine ve kültür anlaşmalarına bağlı olarak şekillenmektedir.
Sonuç olarak yabancı uyruklu öğretmenlerin Türkiye’de kendi branşlarında öğretmenlik yapabilmesi için öncelikle;
- İkamet tezkeresi
- Milli Eğitim Bakanlığından ön izin belgesi
- Çalışma Bakanlığından çalışma izni alması gerekir.
Yabancı uyruklu öğretmenlerin çalışma izni alması için geçerli olan esas ve usuller diğer yabancı uyruklu çalışanlar için gerekli olan düzenlemeleri kapsamaktadır. Müracaatta gerekli görülen ön izin belgesi dışında bakanlık tarafından belirlenen bazı özel kriterler de dikkate alınmakta ve bu özel kriterler tamamen kişiye özgü şekilde saptanmaktadır.
Yabancı uyruklu öğretmenlerin Türkiye’de çalışmak için yaptığı başvuruların iptal edilmesi durumunda 1 yıl beklenmesi ve bir yıl sonra yeniden müracaat edilmesi gerekmektedir.
About the Author: Av. Batın Yılmaz
19 Comments
Comments are closed.
İlginizi Çekebilir
Kurumsal danışmanınız olalım
Bizi aramak için 444 7 284
Şirketimiz en kısa zamanda sizinle iletişime geçecektir.
Merhaba, benim iran dan klasik müzik çalgi bölümün dan önlisansim var. yani toplam 2 senelik bir eğtim. Yani 4 senelik mezün değilim. Ve iran da 3 sene piyano ve flüt öğretmenlik yaptim. Şimdi türkiye de iş izni başvurusu yapilabilir mi?
Merhaba, Türkiye’de çalışma izni başvurularında aranan şartlar, çalışılacak sektöre ve pozisyona göre değişiklik göstermektedir.
Klasik müzik alanında iki yıllık önlisans eğitimi almış olmanız ve İran’da üç yıl piyano ve flüt öğretmenliği yapmış olmanız değerlidir. Ancak, Türkiye’de resmî eğitim kurumlarında (örneğin özel okullar veya lisanslı kurslar) öğretmen olarak çalışma izni alabilmek için genellikle aşağıdaki kriterler aranmaktadır:
En az 4 yıllık lisans mezuniyeti,
Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından tanınan bir diploma veya denklik,
Ve ilgili durumlarda Milli Eğitim Bakanlığı’ndan alınmış ön izin belgesi.
Bu kapsamda, öğretmen pozisyonu için doğrudan çalışma izni alınması şu an için sınırlı olabilir.
Alternatif Çözüm:
Eğer özel bir sanat merkezi, müzik kursu veya bireysel enstrüman eğitimi veren bir kurumda, “müzik eğitmeni” veya “enstrüman eğitmeni” olarak çalışma planı varsa, bu durumda işverenin sizin adınıza çalışma izni başvurusu yapması mümkündür.
Bu tür pozisyonlarda;
Lisans mezuniyeti şartı esnetilebilir,
Önceki deneyimlerinizi gösteren belgeler (referans mektupları, sertifikalar vb.) başvuruda olumlu değerlendirilir.
ATA Kurumsal olarak, adayın durumunu ve işverenin pozisyonunu inceleyip uygunluk analizi yaparak, çalışma izni başvuru sürecini profesyonel şekilde yönetiyoruz.
Dilerseniz detaylı değerlendirme ve danışmanlık için bizimle iletişime geçebilirsiniz: atakurumsal.com/iletisim