Evinde Yabancı Personel Çalıştırmak İsteyen Ailelerin Bilmesi Gerekenler (2025 Rehberi)

Günümüzde, özellikle büyük şehirlerde yaşayan ve yoğun tempoyla çalışan aileler için ev işleri, çocuk bakımı veya yaşlı/hasta bakımı gibi ihtiyaçlar önemli bir gündem maddesi haline gelmiştir. Bu ihtiyaçları karşılamak amacıyla ev hizmetlerinde yabancı personel çalıştırmak giderek daha yaygın bir tercih olmaktadır. Yabancı personelin farklı kültürlerden getirdiği zenginlik, dil yetenekleri veya belirli bir uzmanlık alanındaki deneyimi, aileler için cazip avantajlar sunabilir. Ancak, bu süreç yasal prosedürler ve yükümlülüklerle doludur.

Bu rehber, evinde yabancı personel çalıştırmak isteyen ailelerin bilmesi gerekenleri, 2025 güncel bilgileriyle, sade ve anlaşılır bir dille sunmaktadır. Amacımız, yasal ve güvenli bir istihdam süreci için sizlere yol göstermektir.

1. Neden Yabancı Personel Tercih Ediliyor?

Yabancı personel istihdamı, Türk aileleri için çeşitli avantajlar sunar:

• Esneklik ve Ulaşılabilirlik: Bazı pozisyonlar için (örneğin 24 saat yatılı bakıcı) piyasada yerli personel bulmak zorlaşabilirken, yabancı personel bu konuda daha esnek çözümler sunabilmektedir.
• Dil ve Kültürel Destek: Özellikle çocuk bakıcılığında, çocuğun yabancı dil öğrenmesine katkı sağlayabilir veya farklı kültürleri tanımasına olanak tanıyabilir.
• Özel Alan Uzmanlığı: Bazı yabancı çalışanlar, belirli konularda (örn. yaşlı bakımı, özel ihtiyaçları olan çocuk bakımı) özel eğitim veya deneyime sahip olabilirler.
• Maliyet Etkinliği: Bazı durumlarda, yabancı personel istihdamının toplam maliyeti, diğer seçeneklere göre daha uygun olabilir.

Ancak, yabancı personel çalıştırmak aynı zamanda birtakım yasal yükümlülükleri ve dikkat edilmesi gereken noktaları da beraberinde getirir. Güvenli ve sorunsuz bir deneyim için yasalara uygun hareket etmek esastır.

2. Yabancı Personel Çalıştırmak İçin Gerekli Şartlar

Türkiye’de yasal olarak yabancı çalıştırmanın koşulları, ev hizmetleri için de geçerlidir ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenir. Ev işlerinde yabancı çalıştırmak, diğer sektörlerden farklı olarak belirli koşullara tabidir.

• Genel Koşullar:
  • Yabancı personelin geçerli bir ikamet izninin veya yurtdışından başvuru yapması gerekmektedir.
  • Çalışma izni başvurusu, yabancı personel adına işveren (hane halkı) tarafından yapılmalıdır.
  • İşveren ile yabancı arasında yazılı iş sözleşmesi olmalıdır.
  • Yabancının çalışma izni süresince sağlık sigortasının olması zorunludur.
• Hangi Ülke Vatandaşları İçin Başvuru Daha Kolaydır?
  • Genel olarak, Türkiye ile vize muafiyeti anlaşması olan veya geçmişte Türkiye’de yasal olarak bulunmuş yabancıların başvuruları daha kolay ilerleyebilir. Ancak, her ülkenin vatandaşı için başvuru prosedürleri benzerdir, önemli olan yabancının Türkiye’de yasal bir statüde bulunması ve gerekli belgeleri eksiksiz sunabilmesidir.
• Ev İşlerinde Çalışma İzni Alınabilir mi?
  • Evet, ev hizmetleri kapsamında (bakıcı, temizlikçi, yaşlı/hasta bakıcısı, çocuk bakıcısı vb.) yabancı personel için çalışma izni alınabilir. Ancak bu izin türü, genel istihdam izinlerinden farklı değerlendirilir ve bazı kısıtlamalara tabi olabilir. Örneğin, belirli bir yaş aralığı veya daha önceki iş deneyimi gibi kriterler aranabilir.

3. Çalışma İzni Başvuru Süreci

Ev hizmetlerinde yabancı çalıştırma şartları kapsamında, çalışma izni başvuru süreci genellikle e-Devlet üzerinden ilerler ve dikkatli bir evrak hazırlığı gerektirir.

• Ailelerin e-Devlet Üzerinden Nasıl Başvuru Yapacağı:
  • İşveren (aile bireyi), e-Devlet şifresiyle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın “Yabancı Çalışma İzni Başvurusu” ekranına giriş yapar.
  • Buradan, “Ev Hizmetleri” kategorisi altında başvuru süreci başlatılır.
  • Yabancının bilgileri, iş sözleşmesi detayları ve diğer gerekli bilgiler sisteme girilir.
• Hangi Belgeler Gerekir?
  • İşverenden İstenen Belgeler:
    • T.C. Kimlik Numarası ve iletişim bilgileri.
    • Nüfus Cüzdanı fotokopisi.
    • Hane halkı gelirini gösteren belge (e-Devlet üzerinden temin edilebilir).
    • Yabancı personel çalıştırılmasına dair gerekçe (örn. çocukların veya yaşlıların olması).
  • Yabancı Personelden İstenen Belgeler:
    • Geçerli pasaport fotokopisi (çevirili ve noter onaylı olabilir).
    • 4 adet biyometrik fotoğraf.
    • İkamet izni kartı fotokopisi (Türkiye’deyse).
    • Varsa diploma veya mesleki yeterlilik belgesi (çevirili ve noter onaylı olabilir).
    • İş sözleşmesi (Türkçe ve yabancının ana dilinde veya İngilizce).
• Başvuru Süresi, Değerlendirme Süreci ve Onay Sonrası Yapılması Gereken İşlemler:
  • Online başvuru tamamlandıktan sonra, belirtilen süre içinde (genellikle 10 iş günü) gerekli evrakların fiziksel olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na elden veya posta yoluyla teslim edilmesi gerekir.
  • Başvurular, Bakanlık tarafından titizlikle değerlendirilir. Değerlendirme süresi genellikle 30-90 gün arasında değişebilir.
  • Onay Sonrası: Çalışma izni onaylandığında, yabancı personel için SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) girişinin yasal süresi içinde yapılması zorunludur. Ayrıca, yabancının ikamet izni süresini uzatması veya çalışma izninin ikamet izni yerine geçmesi için ilgili Göç İdaresi birimine başvuru yapması gerekebilir.

4. Maliyetler ve Yükümlülükler

Evde yabancı çalıştırma şartları sadece izin almakla bitmez, aynı zamanda belirli maliyetler ve yasal yükümlülükler de içerir.

• Çalışma İzni Harçları ve Noter Masrafları: Çalışma izni başvurusu için devlete ödenmesi gereken belirli harçlar bulunur. Ayrıca, yabancı personelin pasaport çevirileri, iş sözleşmesinin noter onayı gibi ek noter masrafları da oluşabilir. Bu harçlar ve masraflar her yıl güncellenir.
• SGK Primi ve Maaş Ödemeleri:
  • SGK Primi: Çalışma izni onaylanan her yabancı personel için işveren, SGK’ya düzenli olarak sigorta primi ödemek zorundadır. Bu, yabancı çalışanın sağlık hizmetlerinden faydalanmasını ve emeklilik hakları için prim biriktirmesini sağlar. Prim miktarı asgari ücrete göre belirlenir ve işveren ile çalışan arasında paylaştırılır (işveren payı daha fazladır).
  • Maaş Ödemeleri: Yabancı personele ödenecek maaş, belirlenen asgari ücretin altında olamaz. Ev hizmetleri için genellikle asgari ücret üzerinden hesaplanır. Maaş ödemelerinin banka aracılığıyla yapılması, yasal ispat açısından önemlidir.
• İşverenin Sorumlulukları (Sigorta, Yıllık İzin, İşten Çıkarma vs.):
  • Sigorta: Çalışma izni süresince yabancı çalışanın SGK kaydının aktif ve primlerinin düzenli ödenmesi işverenin sorumluluğundadır.
  • Yıllık İzin: Yabancı çalışanlar da Türk çalışanlar gibi yıllık ücretli izin hakkına sahiptir. (İlk yıl 14 gün, sonraki yıllar artar.)
  • İşten Çıkarma: İş sözleşmesi feshedilirken, İş Kanunu’nda belirtilen ihbar ve kıdem tazminatı gibi yükümlülüklere uyulması gerekmektedir. Yabancı çalışanın çalışma izninin iptali ve ülkesine dönüş işlemleri de takip edilmelidir.

5. Sık Sorulan Sorular (SSS)

• Öğrenci vizesi olan biri evde çalışabilir mi?
  • Hayır, öğrenci ikamet iznine sahip yabancılar, mevzuata göre ev hizmetlerinde veya başka bir işte çalışma izni alamazlar. Bu durum yasa dışı istihdam anlamına gelir ve hem yabancı hem de işveren için yasal yaptırımları vardır.
• Kaç yıl sonra ikamet hakkı doğar?
  • Çalışma izni olan yabancıların, belirli bir süre (genellikle 8 yıl) yasal ve kesintisiz ikamet etmeleri halinde süresiz ikamet izni alma hakları doğabilir. Ancak bu, doğrudan çalışma iznine bağlı bir durum değildir ve diğer koşullar da aranır.
• Geçici ikamet izni olan biri çalıştırılabilir mi?
  • Hayır, turistik veya diğer kısa süreli/geçici ikamet izinleri, yabancıya çalışma hakkı vermez. Türkiye’de çalışabilmek için yabancının mutlaka Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan alınmış geçerli bir çalışma iznine sahip olması gerekir.

6. Sonuç ve Öneriler

Ev işçisi için çalışma izni almak ve yasal süreçleri doğru yönetmek, hem aileler hem de yabancı personel için güvenli ve huzurlu bir ortam yaratmanın temelidir. Yasalara uygun hareket etmek, olası cezalardan ve hukuki problemlerden korunmanın en etkili yoludur.

Bu süreçlerin karmaşıklığı göz önüne alındığında, danışmanlık alınması neden önemlidir?

• Zaman ve Maliyet Tasarrufu: Uzman bir danışmanlık firması, evrak hazırlığı ve başvuru süreçlerindeki hataları minimize ederek zaman ve gereksiz maliyet kayıplarının önüne geçer.
• Yasal Güvence: Mevzuata uygun hareket etmenizi sağlayarak olası yasal risklerden korur.
• Doğru Bilgilendirme: Sürekli değişen mevzuat hakkında en güncel ve doğru bilgiyi almanızı sağlar.

ATA Kurumsal gibi firmalar, yabancı bakıcı çalışma izni ve evde yabancı çalıştırma şartları konusunda uzmanlaşmıştır. Sunduğumuz destekler arasında:

• Uçtan uca başvuru sürecinin yönetimi (evrak hazırlığı, online başvuru, takip).
• Gerekli yasal bilgilendirmeler ve danışmanlık.
• Maliyetler ve yükümlülükler konusunda şeffaf bilgilendirme.
• SGK işlemleri ve maaş bordrolama süreçlerine destek.

Türkiye’de yabancı çalışan istihdamında güvenli ve yasal bir yol izlemek için profesyonel destek almaktan çekinmeyin. Biz, ATA Kurumsal olarak, ailelerin bu süreci sorunsuz ve güvenle tamamlaması için yanınızdayız.