6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu: Türkiye’de Çalışma İzni Rehberi (2025)

Türkiye’de yabancı işgücünün istihdamını düzenleyen temel yasal metin, 6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu‘dur. Bu kanun, hem Türkiye’de yabancı personel çalıştırmak isteyen işverenler hem de ülkemizde yasal olarak çalışmayı hedefleyen yabancı uyruklu bireyler için kapsamlı bir çerçeve sunar. 2025 yılı güncel mevzuatı ışığında, bu kanunun ana hatlarını ve getirdiği yükümlülükleri detaylı bir şekilde inceleyelim.


6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu Nedir?

6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu, Türkiye’de yabancıların çalışma izinleri, çalışma izni muafiyetleri ve uluslararası işgücü politikalarının belirlenmesi ile uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen temel kanundur. 13 Ağustos 2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

  • Kanunun Amacı ve Kapsamı: Bu kanun, Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu nitelikli işgücünü ülkeye kazandırmak, uluslararası işgücü hareketlerini düzenlemek, yabancıların çalışma haklarını güvence altına almak ve kayıtsız istihdamı önlemek amacı taşır. Kanun, Türkiye’de çalışmak isteyen tüm yabancıları, onları istihdam edecek işverenleri ve ilgili tüm kamu kurumlarını kapsar.
  • Kimleri Kapsar?
    • Türkiye’de bağımlı olarak (bir işverene bağlı) çalışmak isteyen yabancı çalışanları.
    • Türkiye’de bağımsız (serbest meslek) çalışmak isteyen yabancıları.
    • Yabancı personel istihdam etmek isteyen işverenleri.
    • Kanun kapsamındaki çalışma izni muafiyetlerinden yararlanacak bazı özel statüdeki yabancıları (örneğin, bilimsel ve kültürel amaçlı gelenler, sporcular vb.).
    • Yabancı şirketlerin irtibat bürolarında görev alacak yabancı personeli.

Yabancıların Türkiye’de Çalışma Hakkı ve İzin Sistemi

6735 sayılı Kanun uyarınca, yabancıların Türkiye’de çalışabilmeleri için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı‘ndan (ÇSGB) izin almaları zorunludur. Bu izin, aynı zamanda ikamet izni yerine de geçebilir.

  • Çalışma İzni Türleri:
    • Süreli Çalışma İzni: Belirli bir işyerinde veya işletmede, belirli bir meslekte çalışmak üzere verilen ve süresi genellikle bir yılı geçmeyen ilk izindir. Süresi dolan izinler uzatılabilir.
    • Süresiz Çalışma İzni: Türkiye’de uzun süreli ve kesintisiz ikamet etmiş, belirli şartları (genellikle 8 yıl kesintisiz yasal çalışma veya 6 yıl kesintisiz ikamet) sağlayan yabancılara verilen, işyeri veya meslek sınırlaması olmayan izindir.
    • Bağımsız Çalışma İzni: Türkiye’de kendi adına ve hesabına çalışacak yabancılara, ekonomik kalkınmaya katkı sağlayacakları ve belirli şartları (eğitim düzeyi, sermaye, iş deneyimi vb.) taşımaları halinde verilen izindir.
    • İstisnai Çalışma İzni: Belirli koşullar altında (örneğin, nitelikli sporcular, bilim insanları, sanatçılar, üst düzey yöneticiler, Türk soylular gibi) genel hükümlere tabi olmadan verilen özel çalışma izni türüdür.
  • Çalışma İzni Muafiyetleri: Kanun, bazı durumlarda yabancıların çalışma izni almasına gerek olmadığını belirtir. Bu durumlar genellikle kısa süreli veya belirli amaçlara yönelik faaliyetleri kapsar. Örneğin:
    • Bilimsel, kültürel ve sanatsal faaliyetler için belirli sürelerle gelenler.
    • Sporcular, antrenörler ve hakemler.
    • Kısa süreli tur operatörü temsilcileri.
    • Uluslararası gemi ve uçak personeli.
    • İrtibat bürolarında çalışan ve ücretleri yurt dışından ödenen yabancılar (bu makalenin önceki bölümlerinde detaylandırılmıştır).

İşverenin Yükümlülükleri

Yabancı personel istihdam eden işverenler, 6735 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca belirli yükümlülüklere tabidir:

  • Türk Çalışan İstihdamı Şartı: Genellikle, yabancı bir çalışanı istihdam edebilmek için işyerinde her bir yabancıya karşılık en az 5 Türk vatandaşı sigortalı çalıştırılması şartı aranır. Bu oran, ilk yabancı personel için geçerli olup, sonraki yabancı personeller için farklılık gösterebilir.
  • Yabancıya Ödenecek Maaş Kriterleri: Yabancı personele ödenecek ücret, çalıştığı pozisyona ve mesleki niteliklerine göre belirlenen asgari ücretin belirli katları üzerinden hesaplanmalıdır. Bu oranlar, her yıl ÇSGB tarafından ilan edilir ve farklı meslek grupları için değişkenlik gösterir (örneğin, üst düzey yöneticiler için yüksek, vasıfsız işçiler için daha düşük katlar).
  • SGK ve Vergi Sorumlulukları: İşverenler, yabancı çalışanları tıpkı Türk çalışanlar gibi Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirmek ve sigorta primlerini düzenli olarak ödemek zorundadır. Ayrıca, yabancı çalışanların gelir vergisi ve diğer vergi yükümlülükleri de işveren tarafından takip edilmeli ve ilgili makamlara bildirilmelidir.

Yabancı Çalışanların Hakları ve Güvenceleri

6735 sayılı Kanun, yabancı çalışanların haklarını ve güvencelerini de sağlamaktadır:

  • Sosyal Güvenlik: Yabancı çalışanlar, Türk vatandaşları gibi sosyal güvenlik hizmetlerinden (sağlık sigortası, emeklilik, işsizlik sigortası vb.) faydalanma hakkına sahiptirler. İşverenler, bu kapsamda ilgili primleri ödemekle yükümlüdür.
  • Eşit İşlem İlkesi: Kanun, yabancı çalışanlara, aynı koşullarda çalışan Türk vatandaşlarına uygulanan kurallardan daha az lehte işlem yapılamayacağını güvence altına alır. Bu, ücret, çalışma koşulları, sendikalaşma hakkı gibi konularda ayrımcılık yapılmamasını sağlar.

Çalışma İzni Başvuru Süreci ve Değerlendirme Kriterleri

Çalışma izni başvuruları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na elektronik ortamda (e-izin sistemi üzerinden) yapılır. Başvurular genellikle işveren tarafından başlatılır ve yabancı çalışanın Türkiye’ye gelmeden önce veya Türkiye’ye girişinden sonra belirli süreler içinde tamamlanması gerekir.

  • Değerlendirme Kriterleri:
    • Mesleki Yeterlilik ve Eğitim Durumu: Yabancının başvurduğu pozisyon için gerekli mesleki bilgi, beceri, eğitim ve deneyime sahip olup olmadığı değerlendirilir. Diploma denklikleri ve mesleki yeterlilik belgeleri önemlidir.
    • Türkiye’nin İşgücü Piyasası İhtiyaçları: Yabancının istihdam edileceği pozisyonun, Türkiye işgücü piyasasında yeterli nitelikte Türk çalışanın bulunup bulunmadığı açısından değerlendirilmesi.
    • Türkiye’nin İş Gücü Politikalarına Katkı: Yabancının istihdamının ülkenin ekonomik kalkınmasına, teknoloji transferine veya yatırım ortamına sağlayacağı katkı da dikkate alınır.
    • İşyerinin Kapasitesi ve Türk Çalışan Oranı: İşyerinin mali durumu, Türk çalışan sayısı ve yabancı istihdam etme gerekçesi incelenir.

2024 ve 2025 Yılına Ait Güncel İstatistikler

2024 yılı itibarıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verileri, Türkiye’ye yönelik yabancı çalışma izni başvurularında sürekli bir artış olduğunu göstermektedir. 2024’ün ilk yarısında yaklaşık 80.000’i aşkın çalışma izni başvurusu yapıldığı ve bunların %80 civarının olumlu sonuçlandığı tahmin edilmektedir. En çok başvuru alan sektörler; hizmet, inşaat, sanayi ve turizm olarak sıralanmaktadır. 2025 yılında da Türkiye ekonomisinin büyüme hedefleri ve nitelikli işgücü ihtiyacı doğrultusunda, yabancı çalışma izni başvurularında artışın devam etmesi beklenmektedir. Red oranları ise genellikle eksik veya hatalı belge sunumu, Türk vatandaşı alternatiflerin bulunması veya yasal şartların sağlanamaması gibi nedenlere dayanmaktadır.


ATA Kurumsal Olarak Sunduğumuz Profesyonel Danışmanlık ve Başvuru Desteği

6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu kapsamında yabancı personel istihdam süreçleri, karmaşık yasal prosedürler ve sürekli güncellenen mevzuat nedeniyle uzmanlık gerektirir. ATA Kurumsal olarak, hem işverenlere hem de yabancı çalışanlara yönelik kapsamlı danışmanlık ve başvuru destek hizmetleri sunmaktayız:

  • Mevzuat Danışmanlığı: 6735 sayılı Kanun ve ilgili tüm alt düzenlemeler hakkında güncel ve doğru bilgi akışı sağlama.
  • Çalışma İzni Başvuru Yönetimi: Süreli, süresiz, bağımsız veya istisnai çalışma izni başvurularının hazırlanması, gerekli belgelerin toplanması ve ÇSGB’ye sunulması.
  • Çalışma İzni Muafiyeti Süreçleri: İrtibat büroları ve diğer muafiyet kapsamındaki durumlar için başvuru ve takip hizmetleri.
  • Belge Hazırlığı ve Tercüme Hizmetleri: Başvuruya esas tüm evrakların eksiksiz ve yasal gerekliliklere uygun (noter onaylı, yeminli tercümeli) şekilde hazırlanması.
  • İkamet İzni Entegrasyonu: Çalışma izni onaylandıktan sonra yabancı personelin ikamet izni süreçlerinin yönetimi.
  • Risk Yönetimi: Olası ret nedenlerinin önceden tespiti ve başvuru sürecindeki risklerin minimize edilmesi.

ATA Kurumsal, yabancı işgücü istihdam süreçlerinizde yasalara tam uyum sağlayarak, hem şirketinizin hem de yabancı çalışanlarınızın haklarını güvence altına almayı hedefler.

6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu kapsamındaki haklarınız ve yükümlülükleriniz hakkında detaylı bilgi almak veya başvuru süreçlerinizde profesyonel destek almak için hemen ATA Kurumsal ile iletişime geçin.

About the Author: Av. Batın Yılmaz

Av. Batın Yılmaz
Av. Batın Yılmaz; Yabancılar hukuku alanında uzmanlaşmış İstanbul barosuna kayıtlı hukukçudur. Daha hızlı iletişim için bilgi@atakurumsal.com adresinden ulaşabilirsiniz

55 Comments

  1. Avatar
    Gunay Iskandarova 2 Temmuz 2022 at 15:50

    Merhabalar. Türkiye’de 6 senedir oturan bir yabancıyım. Bağımsız çalışma izni almak hakkım doğmuştur. Yakında limited şirket kurdum ve çalışma izni başvurusu yapmak istedim. Fakat, Çalışma Bakanlığı’nın sitesinde bağımsız izin için başvuru yaptığımda şu bildiri çıkıyor: Limited şirket değilsiniz, esnaf, şahıs şirketi değilsiniz, bağımsız izin seçemezsiniz. Bu durumda bağımlı süreli izin mi almam gerekiyor? Bağımlı izne başvuru yaptığımda şirketle müdür arasında sözleşme istiyor. Bu sözleşmeyi Ana sözleşme olarak gösterebilir miyim?

    • ATA Kurumsal
      ATA Kurumsal 3 Temmuz 2022 at 00:35

      Merhaba, bağımsız çalışma izninin adı şirket ortağı yabancıların çalışma izni şartları olarak açıklanmaktadır. Kurduğunuz şirketin ödenmiş sermayesi 100 Bin TL ve üzerinde ise ve 5 sigortalı Türk personel çalıştırıyorsanız çalışma izni için başvuruda bulunabilirsiniz.

  2. Avatar
    Nermin 30 Haziran 2022 at 05:42

    Merhaba, ben almanyadan geldim,10 yıldır tr de yaşıyorum,almanyada hemşire olarak çalıştım. Tr de devlet hastanesinde çalışmak istiyorum. Ne yapmam gerekiyor?

    • ATA Kurumsal
      ATA Kurumsal 3 Temmuz 2022 at 00:44

      Merhaba, yabancılar Türk vatandaşı olmadan maalesef ki devlet kurumlarında görev alamazlar.

      Sitemiz içeriklerinden ve sorularınıza verdiğimiz cevaplardan memnun musunuz? Ata Kurumsal Danışmanlık geri bildiriminizi öğrenmek istiyor. Profilimize bir yorum gönderin. https://g.page/r/CT9i2JXthUlOEAI/review

  3. Avatar
    Semetei 20 Haziran 2022 at 13:36

    Merhaba, ben lisans mezunu oluyorum ( bu 1-2 hafta icinde olacagim). Simdi de, bir sirketten calismi izni yapmaya calisiyoruz. Sormak istedigim sey, direk mezun olduktan sonra calisma izni basvuru yapabiliyormuyuz ? Cunku, mezun olduktan sonra benim ogrenci ikamet iptal olacak, ve 10 gun icinde yeni ikamete basvurmam gerekiyor. Ve Calisma izni basvurmak icin ikamet gerekiyor ( en az 6 ay once alinmis ikamet). Yani iptal edilmis ogrenci ikametim ile yeni calisma izniye basvurmak olurmu ? Yada nasil yapabiliriz ?
    Mezun olduktan sonra 1 yillik turist ikameti alma sansim var, biliyorum. Ama onu almak istemiyorum, cunku sonra vatandasliga basvurmak istiyorum.
    Tesekkurler

    • ATA Kurumsal
      ATA Kurumsal 25 Haziran 2022 at 11:59

      Merhaba, öğrenci ikameti ile yurt içi başvuru yapıp çalışma izni almak zordur, bu yüzden kendi ülkenizde Türk büyükelçiliği üzerinden (yurt dışı başvuru) yaparak çalışma izni almanız durumunda hem öğrenci ikametinizden bitmeden çalışma izni almış olursunuz hemde öğrenci ikamet günleriniz vatandaşlık başvurusunda sayılır.

  4. Avatar
    ARİFE 5 Mayıs 2021 at 15:43

    Merhaba,
    Konfeksiyon işçisi olarak yabancı işçi almak istiyoruz.Ne kadar ücret vermemiz gerekecek

    • Ata Kurumsal
      Ata Kurumsal 8 Mayıs 2021 at 19:53

      Merhaba, eleman statüsünde çalışacak yabancılar için en az asgari ücretin bir buçuk katı ve üzeri maaş vermeniz gerekmektedir, aynı şekilde SGK bildirimi yapılması gerekmektedir.

      Sitemiz içeriklerinden ve sorularınıza verdiğimiz cevaplardan memnun musunuz? Ata Kurumsal Danışmanlık geri bildiriminizi öğrenmek istiyor. Profilimize bir yorum gönderin. https://g.page/r/CT9i2JXthUlOEAI/review

  5. Avatar
    Muhammed 18 Ekim 2020 at 13:45

    Merhabalar
    Ben üniversiteden yeni mezun oldum 5 sene kesintisiz olarak türkiye’de yaşadım. Haziran ayında 1 yıllık öğrenci ikamet izni almıştım. Diplamamı aldığım anda çalışma iznine başvurmak istiyorum.
    Bunun için önce öğrenci ikamet izninden kısa dönem ikamet iznine geçmek zorunda mıyım yoksa öğrenci ikamet iznimle başvuru yapabilir miyim?
    Saygılar

  6. Avatar
    Mahmhh 22 Temmuz 2020 at 10:09

    Türkiyede okudum inşaat mühendisliği bölümünden geçen ay mezun oldum.
    satış ve pazarlama elemanı olarak bir firmada çalışmak istiyorum çalışma izni başvurum kabul edilir mi?

    • Ata Kurumsal
      Ata Kurumsal 23 Temmuz 2020 at 17:02

      Merhaba, çalışacağınız şirket gerekli kriterleri sağlıyorsa büyük ihtimal kabul edilecektir.

      Sitemiz içeriklerinden ve sorularınıza verdiğimiz cevaplardan memnun musunuz? Ata Kurumsal Danışmanlık geri bildiriminizi öğrenmek istiyor. Profilimize bir yorum gönderin. https://g.page/r/CT9i2JXthUlOEAI/review

  7. Avatar
    Nur 4 Temmuz 2020 at 14:51

    Merhaba
    Oturum izni olan Türkmen bir bakıcı çocuklarıma yatılı olarak bakmaktadır. Kendisine Asgari ücret ödüyoruz.
    Kendisi için çalışma iznine başvurmak istiyoruz.
    Başvuru ücreti 1000 TL civarı diye okudum doğru mu?
    Ardından sigorta ödemesi başlayacak. İlk kez sigorta ödeyenler için daha önce sigortanın %50 sini ödeme imKanı var diye duymuştum. Bu hala gecerli mi?
    Asgari ücret için aylık ne kadar sigorta ödememiz gerekecek? Bilgi verebilirseniz çok sevinirim.

    • Ata Kurumsal
      Ata Kurumsal 5 Temmuz 2020 at 20:52

      Merhaba, evet duyduklarınız doğru, çalışma izni onaylanan yabancıların harç ve kart ücreti vardır, 1085 TL civarındadır, SGK indirimi almak için yeni çalışma izni çıktıktan sonra SGK ile görüşmeni gerekmektedir, indirim aldıktan sonra 600 küsür TL her ay ödemeniz olacaktır.

      Sitemiz içeriklerinden ve sorularınıza verdiğimiz cevaplardan memnun musunuz? Ata Kurumsal Danışmanlık geri bildiriminizi öğrenmek istiyor. Profilimize bir yorum gönderin. https://g.page/r/CT9i2JXthUlOEAI/review

Comments are closed.

Kurumsal danışmanınız olalım

Bizi aramak için  444 7 284

Şirketimiz en kısa zamanda sizinle iletişime geçecektir.